Aktywatory, primery, zmywacze, urządzenia dozujące do klejów
Aby klejenie było skuteczne, niezbędne jest właściwe przygotowanie powierzchni materiałów, które będą klejone oraz właściwa konstrukcja złącza. Właściwe konstruowanie złącz klejowych jest tematem dość obszernym, często też bardzo indywidualnym i wymaga odrębnego opracowania lub kontaktu z naszym konsultantem (kontakt).
Właściwe przygotowanie powierzchni materiałów do klejenia jest natomiast problemem zasadniczym i decydującym o wytrzymałości spoiny klejowej. Poprzez przygotowanie powierzchni rozumiemy:
- ocenę aktywności chemicznej klejonych materiałów,
- dobór i ewentualne zastosowanie środków aktywujących powierzchnie klejonych substratów,
- oczyszczenie mechaniczne powierzchni złącza,
- dobór i zastosowanie środka odtłuszczającego.
Materiały, z których zbudowane są części maszyn to najczęściej różnego rodzaju metale i tworzywa sztuczne oraz szkło, guma, drewno, ceramika, kamień, korek, tektura. Rozwój przetwórstwa tworzyw sztucznych spowodował, że coraz więcej tworzyw produkuje się w procesie recyclingu (przetwarzania wtórnego).
Niestety większość tworzyw z przerobu oraz z tzw grupy poliolefin (PE, PP, PTFE) oraz gumy silikonowe są trudne do klejenia a aktywność chemiczna ich powierzchni niska.
Jeżeli w wyniku prób klejenia tworzywa lub gumy adhezja pomiędzy klejem a tworzywem okaże się niska (klej le trzyma się podłoża po zastygnięciu) to jedynym sposobem poprawienia adhezji jest zastosowanie odpowiedniego aktywatora - primera, który w znacznym stopniu zwiększy adhezję.
Metody tej używamy zasadniczo przy klejeniu klejami cyjanoakrylowymi, ale można zawsze popróbować zastosować aktywator przy innych klejach, ponieważ jego działanie wpływa na materiał klejony a nie klej.
Jeżeli szczelina pomiędzy klejonymi elementami jest duża i wg danych o klejach CA przekracza dopuszczalny wymiar dla danego kleju, jak również jeśli chcemy przyspieszyć proces klejenia klejami CA a także zmniejszyć efekt "wykwitu" na tworzywach sztucznych, to należy przed albo w trakcie klejenia użyć aktywatora (akceleratora) dla klejów cyjanoakrylowych.
Jeżeli materiał, na który nanosimy klej anaerobowy ma niską aktywność chemiczną (aluminium, nikiel, cyna, cynk, stal nierdzewna i kwasoodporna, srebro, warstwy tlenkowe, powłoki anodowe, warstwy chromowane, ceramika, szkło, tworzywa sztuczne), konieczne jest w trakcie klejenia użycie aktywatora zwiększającego aktywność tych materiałów oraz przyspieszającego polimeryzację żywic metakrylowych. Materiały aktywne (stal, żelazo, mied, brąz, mosiądz) takiego wspomagania nie wymagają.
Niezależnie od tego jakich klejów używamy do tworzenia spoin klejonych, powierzchnie klejonych substratów muszą być czyste i dobrze odtłuszczone. Nawet tak mała ilość tłuszczu jaka znajduje się na skórze rąk człowieka może w znacznym stopniu obniżyć adhezję kleju. Zasadą jest aby po przygotowaniu części do klejenia, umyciu i odtłuszczeniu miejsca klejenia, nie dotykać powierzchni spoiny przed jej zmontowaniem.
Do odtłuszczania powierzchni przed klejeniem nie nadaje się większość powszechnie stosowanych środków myjących i rozpuszczalników. Skutecznie natomiast odtłuszczają środki, które zawierają wyłącznie aceton i alkohole.
Należy zawsze zwracać uwagę na to, czy odtłuszczana powierzchnia jest wrażliwa na działanie acetonu. Większość tworzyw sztucznych i niektóre lakiery pod wpływem acetonu ulegają degradacji bąd rozpuszczeniu. W takim przypadku (najlepiej po próbie) należy stosować środki zawierające wyłącznie alkohol.
